Կեսգիշերին

Կեսգիշերն անց է, բայց չկա քուն աչքերիս,
Լուսինը լուռ վկան է իմ մեծ սիրո երազի:
Անցյալը հուշ է, ետ բերել ես չեմ կարող,
Բայց մնացած հուշերն իրական են
Իմ խենթացած հոգու համար այս գիշերին....

Երկար գիշերներին քեզ այնքան եմ սպասել,
Կարոտից հյուսված երգերս աստղերին հանձնել,
Մեղմ քամու շրշյունը քո ձայնին նմանեցրել,
Բայց ավա՜ղ,  սպասել եմ ու սպասել.
Դո՜ւ, հոգուս ցնորք, այդպես էլ չես եկել...

Ու այսօր էլ չես գա, անգամ իմ երազում,
Քանզի ես արդեն չկամ քեզ համար,
Կարծես թե չեմ էլ եղել երբեք քո կյանքում,
Ցավալի է միայն, որ դու եղել ես
Ու դեռ շարունակում ես մնալ իմ հոգում...

Ժամանակից մեկ ակնթարթ առաջ

Խմբագրեց Արամ Հովակիմյանը

Գևորգը նստարանից վեր կացավ ու հազիվ էր երկու քայլ արել, երբ դիմացը հայտնվեց այդ տարօրինակ անձնավորությունը: Նա կշարունակեր առաջ գնալ, եթե չզգար անծանոթի` իրեն ուղղված հայացքը: Չգիտես ինչու` գլուխը կախեց և ուսապարկն ավելի հարմար գցելով ուսին` առաջ անցավ, սակայն մի քանի քայլ անելուց հետո ստիպված եղավ կանգնել, երբ լսեց.

-Կանգնի՛ր մի պահ:

Հրամայական շեշտադրումն այնքան տարօրինակ թվաց, որ Գևորգն ակամա շրջվեց: Զարմացած շուրջը նայելով`  փորձեց հասկանալ` արդյո՞ք տղամարդն իր հետ է խոսում:

-Կներե՞ք, ինձ հե՞տ եք:

Գևորգին թվաց, որ մուրացիկներից մեկն է, որոնց կարելի է հաճախ տեսնել այս մարդաշատ վայրում:

«Հիմա նորից գումար կխնդրեն` երեխային օգնելու, հաց գնելու, կամ լավագույն դեպքում ծխախոտ կուզեն», - մտածեց Գևորգը, նայելով դիմացը կանգնած տղամարդուն, բայց հենց առաջին իսկ հայացքից հեռու վանեց այդ միտքը` նկատելով իր առջև կանգնած տղամարդու կոկիկ ու խնամված տեսքը: Նա ընդհանրապես մուրացիկի տպավորություն չէր թողնում:

Տղամարդու դեմքին տարօրինակ ժպիտ հայտնվեց:

-Ոչինչ էլ չեմ ուզում:

Զարմանքի երկրորդ ու առավել մեծ զգացումն ուղղակի ստիպեց Գևորգին բարձրաձայն ասել` հը՞ն:

-Ո՛չ գումար երեխային օգնելու համար, ո՛չ հաց գնելու, ո՛չ էլ ծխախոտ: Չեմ ծխում:

Եթե Գևորգն իրեն այդ պահին կողքից տեսներ, ապա հաստատ ձեռքով կբարձրացներ դունչը բերանը փակելու համար:

Մի քանի վայրկյան Գևորգը հնարավոր բոլոր հավանական ու անհավանական տարբերակներն էր փնտրում հասկանալու համար` արդյո՞ք իր տեսածն ու լսածն իրականություն է, թե՞ ոչ:

«Ես հաստատ բարձրաձայն չէի ասել ոչինչ»:

-Իսկ ի՞նչ եք ուզում, վերջապես կարողացավ խոսել Գևորգը:

-Ժամանակ:

Գևորգին երկրորդ անգամ պատեց զարմանքը:

 -Եվ վերադարձնել սա,- շարունակեց տղամարդը:

Գևորգն աչքերին չհավատաց, երբ անծանոթ տղամարդու ձեռքին տեսավ իր իսկ դրամապանակը: Մեկ քայլով մոտեցավ նրան, փորձելով հասկանալ, արդյո՞ք իրեն մեկնած դրամապանակը  հենց իրե՞նն է, ապա մեքենայաբար ձեռքը տարավ գրպանը: Այն իսկապես դատարկ էր:

-Այնքան էիր շտապում, որ գցեցիր ու չնկատեցիր:

-Շնորհակալ եմ:

Տղամարդու աչքերի մեջ տարօրինակ փայլ կար, որ ստիպում էր ակնդետ նայել ու անգամ Գևորգին թվաց, որ հիմա հիպնոսի մեջ կհայտնվի:

-Ինչպե՞ս կարող եմ շնորհակալությունս հայտնել,- ծանր լռությունը խախտեց Գևորգը:

Տղամարդու դեմքին այս անգամ հայտնվեց ավելի լայն ժպիտ:

-Ոչ մի կերպ: Սակայն երկու խնդրանք ունեմ, - շարունակեց տղամարդը` մեկնելով  դրամապանակը, որ դեռ իր ձեռքում էր, -առաջին հերթին մի փոքր ժամանակ, եթե կարող ես:

 Այս ցանկությունն ամենատարօրինակն էր, որ լսել էր Գևորգը երբևէ:

«Ես ժամանակը միշտ էլ առանց խնդրանքի «բաշխել» եմ, իսկ այս դեպքում, եթե այդ կերպ կարող եմ շնորհակալություն հայտնել այս անծանոթին, ապա ինչո՞ւ ոչ»:

-Մի փոքր ժամանա՞կ:

-Տարօրինակ է, չէ՞ անծանոթից նման խնդրանք լսել:

-Դե ամեն դեպքում դուք վերադարձրիք դրամապանակս, ու ես պետք է հայտնեմ իմ շնորհակալությունը:

-Դու արդեն հայտնեցիր,- արագ ընդհատեց անծանոթն ու առաջարկեց նստել մոտակա նստարանին, այն նստարանին, որին քիչ առաջ նստած էր Գևորգը:

«Ի՞նչ է ուզում այս մարդը»:

-Ժամանակ, - ցածրաձայն շշնջաց անծանոթը:

Տարօրինակ զգացողությունը վերածվեց սարսափի:

«Նա կարդո՞ւմ է իմ մտքերը, թե՞ ես սկսել եմ բարձրաձայն մտածել»:

-Հաճախ մենք մոռանում ենք ճիշտ պահին հայտնել շնորհակալություն, հետո արդեն ուշ է լինում, իսկ դու հասցրեցիր,- շարունակեց տղամարդը հանգիստ տեղավորվելով նստարանին:

Մի պահ Գևորգը կանգած մնաց:

«Քանի՞ անգամ եմ ես շնորհակալություն հայտնում նրանց, ում պետք է»:

-Երկու խնդրանք, որից մեկը մի փոքր ժամանակն է: - Գևորգի միտքը կտրեց անծանոթը: - Այդ ժամանակը… Այն այնպես է սլանում, որ ընթացքի մեջ կորցնում ենք բոլոր նրանց, ովքեր մեզ թանկ են:

Գևորգը լուռ նստեց` սպասելով, թե ինչ է լինելու հետո: Տարեց տղամարդու ամեն խոսքը ստիպում էր, որ մարմնով դող անցնի, սակայն միաժամանակ դեռ փորձում էր հիշողության ամենահեռավոր անկյունները փորփրելով հասկանալ, թե ով է այս անծանոթը:

-Ժամանակի անցյալն ու ապագան միախառնվում են հենց այս պահին, այս ակնթարթում: Պետք է գործել այս մեկ ակնթարթով ու անել հնարավորը, որ հետո չզղջաս: Ժամանակի ու այդ ամբողջ քաոսի մեջ, որ իրականում միայն մեզ է թվում քաոս, մենք հայտնվում են այնտեղ, որտեղ պետք է լինենք: Պատահականություններ չեն լինում, պարզապես մենք հաճախ ենք ամեն դիպվածը պատահականություն անվանում:

«Հավանաբար դասախոս է, այն էլ փիլիսոփայության», - մտածեց Գևորգը` վախենալով, որ այս դեպքում էլ տարօրինակ անծանոթը կկարդա իր միտքը ու կարծես թե կարդաց:

Մի պահ տղամարդը լռեց ու հայացքը հառեց դիմացի նստարանին նստած երիտասարդ կնոջ ողղությամբ, ով գրկի երեխային նստեցնում էր մանկասայլակի մեջ:

-Անցյալը փոխել չես կարող, բայց ապագան կարող ես ներկայով: Այս կնոջը հիմա քո օգնությունն է պետք:

Գևորգը նայեց այն ուղղությամբ, որ հայացքով ցույց տվեց տղամարդը:

-Հիմա նա կքայլի փողոցի ուղղությամբ: Նրան պետք է կանգնեցնել գոնե մի քանի վայրկյանով, ահա և իմ երկրորդ խնդրանքը:

Գևորգը զարմացած նայեց նրան, ցույց տալով, որ չհասկացավ խնդրանքի բուն իմաստը:

Կինն իսկապես սկսեց քայլել փողոցի ուղղությամբ ու կանգ առավ անցումի մոտ` սպասելով, որ լուսացույցի գույնը փոխվի:

-Հենց հիմա՛. հապաղել չի՛ կարելի, մինչև լույսը փոխվի,- գոչեց տղամարդն ու Գևորգի ձեռքից բռնելով հրեց առաջ:

Տղան մեքենայորեն մի քանի քայլ առաջ գնաց` չհասկանալով ինչ անել, սակայն զգալով, որ վտանգ կա: Ի՞նչ վտանգ, ումի՞ց:

Գրեթե վազելով անցավ մի քանի անցորդների կողքով, ապա կանգ առավ ու նայեց հետ: Նստարանին միայն իր ուսապարկն էր մնացել: Տղամարդն ասես չքացել էր:

Գլուխը պտտվեց մի պահ: Թվաց` այս ամենը կրկին եղել է, դեժավյու: Նման զգացողություն միայն փոքր տարիքում էր լինում, այն էլ ակնթարթի տեսքով, իսկ հիմա ասես ժամանակը կանգ էր առել, իսկ ինքը գիտեր ինչ է լինելու հետո: Նստարանին, որ քիչ առաջ նստած էր տարեց տղամարդու կողքին, կրկին մարդ կար նստած: Կապույտ ուսապարկի կողքին նստած էր հենց ինքը: Գիտակցությունը հրաժարվում էր հասկանալ այն, ինչ կատարվում էր շուրջն ու իր հետ:

 «Ես այստե՞ղ եմ, թե՞ այնտեղ»: Հանկարծ ականջին հասավ մեքենայի խլացուցիչ ազդանշանի ձայն: Այնուհետև մի քանի ազդանշաններ: Թեպետ Գևորգը հիմա ավելի մոտ էր փողոցին, բայց աղմուկը գալիս էր հակառակ կողմից, այնտեղից, որտեղ նստած էր իր նմանակը: Մի քանի վայրկյան անց աղմուկը դադարեց: Փորձեց նայել փողոցի կողմը: Գլխում զրնգաց տղամարդու ձայնը` մինչև լույսը փոխվի…

Կարմիրը փոխվել էր դեղինի ու հիմա կվառվի կանաչը:

Մանկասայլակով կինն արդեն իսկ պատրաստվում էր հատել փողոցը: Նույն պահին փողոցի մյուս կողմից սև գույնի մեքենան մեծ արագությամբ առաջ էր սլանում, թեպետ պետք է որ կանգնած լիներ: Միայն այդ ակնթարթին  Գևորգն հասկացավ ինչ կարող է տեղի ունենալ:

Նորից նույն ազդանշանը, որ արդեն լսել էր, սակայն հիմա տեսանելի էր աղմուկի աղբյուրը: Մեքենան, առանց ընթացքը դանդաղեցնելու ու հոծ գիծը հատելով, առաջ էր սլանում` ազդանշան տալով, որ ճանապարհ տան:

-Հե՛տ եկեք,- բղավեց Գևորգն ու առաջ նետվեցի դեպի կինը, ով հայացքը հառել էր մյուս խաչմերուկից եկող մեքենայի անսովոր ձայնի ուղղությամբ: Մեկ ակնթարթ անց Գևորգն արդեն ապշահար կնոջ կողքին էր ու որքան ուժ ուներ քաշեց հետ: Բարեբախտաբար կինն ամուր բռնել էր մանկասայլակը, որի առաջին անիվներն արդեն մայթեզրի քարից այն կողմ էին: Կինն ու մանկասայլակը մի փոքր հեռացան փողոցից:

Գևորգն ստիպված էր երկրորդ անգամ կնոջը հրել, այս անգամ այնպիսի ուժով, որ ինքն հայտնվեց գետնին: Անկառավարելի մեքենան բախվելու էր մայթեզրի սյանը, վայրկյանից էլ քիչ էր մնացել:

Մեքենաների նոր ազդանշաններին միացավ անիվների ճռռոցն ու մարդկանց ճիչը:

Գևորգը տեսավ միայն ինչպես սև մեքենան մեծ արագությամբ բախվեց  հակառակ ընթացքով կանգնած մեքենաներից մի քանիսին, ապա հարվածից ուղղությունը փոխելով սլացավ դեպի մայթ: Մեկ ակնթարթ հետո, մեքենան հասցել էր կողաշրջվել, բայց նույնիսկ այդպես մեծ արագությամբ սլանում էր դեպի իրեն:

Գևորգը փակեց աչքերը:

«Ահա և վերջ»:

Մեքենան բախվեց սյանն, ու այն գրեթե պոկելով, բախվեց ծառերին:

Երբ Գևորգը բացեց աչքերը, շուրջն ամեն ինչ փոխվել էր: Ամենուր քարի, մետաղի ու կոտրված ապակու կտորներ էին: Թանկարժեք մեքենայից ոչինչ չէր մնացել: Մի քանի մետր այն կողմ երիտասարդ կինն էր` գետին ընկած: Մանկասայլակից լսվում էր երեխայի ճիչը: Գևորգն այնպես էր հետ քաշել կնոջը, որ նա էլ էր ընկել: Բարեբախտաբար մեքենայից բավական հեռու:

 Գևորգը նկատեց վարորդին, ում արնոտ ձեռքն անհույս կախված էր գլխիվայր շրջված մեքենայի պատուհանից: Մի քանի անցորդներ օգնեցին, որ Գևորգը ոտքի կանգնի, հարցնելով արդյո՞ք չի վնասվել, բայց Գևորգին բնավ չէր հետաքրքրում վանասվածք ունի՞, թե՞ ոչ: Նրա ուշադրությունը հիմա գրավել էր վթարված մեքենայի վարորդը:

Իրեն շրջապատած մարդկանց հրելով` Գևորգը մոտեցավ մեքենային:

Նա չէր կարող չճանաչել վարորդին: Նա հենց այն տղամարդն էր, որ քիչ առաջ զրուցում էր իր հետ:

Գևորգի տեսողությունը մթագնեց, մարմինն այնպես ծանրացավ, որ զգաց ինչպես գլուխը խփեց գետնին: Նրա ականջին հասնում էին մարդկանց օգնության կանչերը:

-Ուշագնաց եղավ, հեռո՛ւ տարեք, ջո՜ւր, - բղավում էին այս ու այն կողմից, սակայն այդ ձայների մեջ հստակ տարբերվում էր մեկ այլ ձայն: Իրեն արդեն ծանոթ ձայնը, որ կամաց շշնջում էր` շնորհակալ եմ, շնորհակալ եմ…